نفخ در دام

نفخ کردن امری طبیعی است که در تمامی موجودات زنده وجود دارد.که توسط باد کردن معده مشخص می شود. اگر قسمت تهیگاه سمت چپ که در آن جا حرکات تنفسی صورت می گیرد تعداد این حرکات زیادتر گردد، و به شصت  عدد حرکت در دقیقه برسد، یعنی عمل نفخ در دام اتفاق افتاده است. نفخ زیاد موجب حرکات بد تنفسی و آبی شدن مخطات در دام ها خواهدشد. طبق تحقیقات صورت گرفته از طرف محققان و مراکز تحقیقاتی دام و طیور، دو نوع نفخ در دام وجود دارد که شامل: نفخ گازی و نفخ کفی می باشد.

 

 نفخ گازی

دلایل مختلفی برای ایجاد نفخ گازی وجود دارد، شایع ترین علت آن را می توان از کار افتادن دریچه کاردیای معده در اثر خوردن یا بوییدن مواد موجود سمی در برخی از گیاهان اشاره کرد. اسید سیانیدریک از جمله موادی است که می تواند سبب این اتفاق شود. انباشتگی غیر طبیعی شکمبه، سبب تولید گاز و خارج نشدن آن ها خواهد شد.برای جلوگیری از این اتفاق باید تمامی نیازهای تغذیه ای دام های خود را رفع کنید تا مجبور به خوردن علوفه غیرطبیعی نباشند.

 

نفخ کفی

نفخ کفی به گونه ایست که حباب های گازی کوچک در میان غذاهای در حال هضم شکل گرفته و از بین نمی روند. این نوع از نفخ نیز مانند نفخ گاری در تهیگاه چپ اتفاق می افتد. در این حالت به خاطر فشار زیاد شکمبه روی دیافراگم ممکن است مرگ برای دام ها رخ دهد. قبل از این اتفاق که مرحله حاد بوده، دام ها نا ارام هستند و از سایر دام ها جدا شده، در این صورت از خوردن دست می کشد.

 

عوامل ایجاد کننده نفخ در دام

عوامل زیادی چون: نحوه خوراک دام، بیماری های دستگاه گوارش، مایع خوراکی و سمی، آب و هوا و عوامل ژنتیکی در ایجاد نفخ می توانند موثر باشند.

غذاهاایی که عاری از فیبر و قند باشند ولی با خوردن آن ها اشتهای دام زیاد تر می شود، می تواند به سرعت باعث تخمیر و جمع شدن گازها درون معده شود. در این حالت ترشح بزاق کم شده و حباب های گازی تشکیل خواهند شد. در صورت فقدان فیبر و یا کمبود آن ها، گیرنده های شکمبه تحریک شده و در صورت کم اشتهایی، تحریک این گیرنده ها ادامه می یابند. در نتیجه با کم شدن بزاق که دارای اثرات ضد کف می باشد، بروز آن را شدت می دهند. در بزاق دام ها دو

ماده به نام های، بی کربنات و موسین وجود دارد که می توانند با خنثی کردن محیط شکمبه از ایجاد کف جلوگیری کنند. اگر دام ها از غذایی که مواد مغذی یا آبکی استفاده کنند، نفخ کفی در آن ها بیشتر اتفاق می افتد. خوردن گیاهانی که آب خود را از دست داده اند یا مصرف بیش از حد کلم، شبدر یا چغندر سفید می توانند سبب ایجاد کف در دستگاه گوارش شوند.

ازطرفی هوای سرد، باران و باد می تواند سبب ایجاد تغییر دما در بدن حیوان شود. این عامل می تواند سبب یکی از دلایل مهم در بروز نفخ در حیوان باشد.

 

راه های پیشگیری و درمان از نفخ چیست؟

جهت جلوگیری از نفخ باید تغییر غذایی آرام صورت بگیرد. هنگام انتقال دام ازمراتع فقیر به چراگاه های غنی، باید دام های از علوفه با کیفیت تغذیه کنند . در صورت کمبود مواد غذایی در بدن انواع نفخ بدر بدن بروز می یابد. توجه کنید از بردن گوسفندان به چراگاه های گاوی دوری کنید. یادتان باشد نباید دام ها را در آب و هوای بد و بارانی به چرا ببرید.هنگام چرا کردن در محل های  لگومینه باید دام های خود را از نظر سلامت مورد برسی قرار دهید.

اولین راه درمانی خروج باد از شکمبه می باشد. این عمل به وسیله یک سوند که به مری متصل می شود یا یک تروکار صورت می گیرد. تروکار را باید در قسمت تهیگاه چپ و در بالای آخرین دنده فرو کنید. این دو راه برای نخف گازی کاربرد بسیاری دارد. اما اگر می خواهید این دو راه را برای درمان نفخ کف به کار ببرید باید هنگام خروج گاز از شکمبه از داروهای ضدکف مثل روغن پارافین و یا سیلیکون ها استفاده کرد. در موارد حاد تر باید از لاپارتومی استفاده کرد.