سیلاژ یا سیلو کردن علوفه

سیلاژ یا سیلو کردن علوفه

یکی از بخش های مهم در پرورش و خرید دام زنده، تغذیه مناسب است که رشد و وزن گیری حیوان کاملاً به آن گره خورده است. آنچه در وهله اول اهمیت زیادی دارد، سلامت خوراک و علوفه های مورد استفاده است. بروز کوچک ترین مشکل در خوراک و علوفه مصرفی، در سیستم گوارشی دام اختلالاتی را ایجاد می کند.

سیلاژ یا سیلو کردن (silage) علوفه، فرآیندی بسیار مرسوم و رایج در سراسر جهان است. طی این فرآیند، علوفه جمع آوری و سپس با کمک ماشین آلات کشاورزی بسته بندی می شود. بسته های ایجاد شده، خشک و برای فصول سرد که دسترسی به علف های تازه نیست، مورد استفاده قرار می گیرد. در فرآیند سیلاژ کردن، بخش های مختلف علوفه های موجود در مزارع مثل برگ و ساقه ها، تخمیر می شود. علوفه های مورد استفاده می تواند پسماندهای مزارع ذرت، جو و … باشد.

عامل اصلی در تخمیر علوفه، نوعی میکروارگانیسم غالب است که با عنوان لاکتوباسیلوس نامیده می شود. عملیات تخمیر، باعث ماندگاری طولانی تر علوفه ها شده و خوراکی بی نظیر و پر انرژی برای دام فراهم می کند. نکته جالب اینجاست که با گذشت زمان، از ارزش غذایی علوفه ها، ذره ای کم نمی شود. سیلاژ مناسب، تأثیر بسزایی در سلامت علوفه دارد. این کار زمانی به بهترین شکل صورت می گیرد که سریعاً اسیدیته حاکم بر علوفه، کاهش و اسید لاکنیک، افزایش یابد.

همانگونه که در ابتدا اشاره شد، این کار در سراسر جهان رواج دارد. اما نوع محصول استفاده شده از منطقه ای به منطقه دیگر متفاوت است. به عنوان مثال در ایران برای سیلاژ کردن، از بخش های مختلف گیاه ذرت مثل برگ، ساقه و حتی خود بلال استفاده می شود. این در حالیست که در اکثر کشورها با دلیل تولید زیاد یونجه و دشواری خشک کردن آن، سیلاژ یونجه انجام می شود. سیلاژ کردن به روش های مختلفی انجام می شود که عبارتند از:

افقی
عمودی
پشته ای
با کمک پلاستیک

شرایط مورد نیاز برای دستیابی به سیلاژ مناسب

اگر بنا باشد، سیلاژ علوفه های مختلف صورت گیرد، لازم است برای دستیابی به نتیجه مطلوب، به برخی نکات کلیدی توجه جدی صورت گیرد.

میزان رطوبت: بهترین میزان رطوبت برای سیلاژ کردن، 65-70 درصد است.
میزان دما: برداشت علوفه و سیلاژ کردن باید در زمان مناسبی صورت گیرد تا محیط در دمای متعادلی قرار داشته باشد. وجود دمای بالا در زمان انجام این کار، می تواند آسیب های جدی به مواد مغذی و مفید موجود در علوفه وارد کند.
میزان اسیدیته: در سیلاژ کردن، کنترل اسیدیته اهمیت فوق العاده ای دارد. در صورت افزایش اسیدیته محیط، شرایط رشد قارچ ها و باکتری ها مساعدتر می شود. در نتیجه نوعی ترکیب شیمیایی خطرناک با عنوان هایکوتوکسین ایجاد می شود. این ترکیب به قدری مهلک و خطرناک است که می تواند موجب مرگ دام شود.
میزان مخمر: میزان مخمر در علوفه را می توان با انجام این کار در فصول مناسب و خشک بودن علوفه ها کنترل کرد.
میزان کپک قارچی: نوعی کپک بر روی علوفه ایجاد می شود که می تواند مایکوتوکسین ایجاد کند. این کپک قارچی خطرناک، بسیار مقاوم بوده و به سختی از بین می رود.

با تشکر

دامداری تیموری – عرضه دام زنده شهرداری تهران؛